De kracht van inwendige Gymnastiek oefeningen…

Waarom zachte/inwendige Gymnastiek oefeningen goed zijn

in dit artikel zal ik uitleggen waarom naar mijn idee de zachte/interne gymnastiek oefeningen een onderdeel van je vaste trainingsprogramma zouden moeten zijn. Dit zal ik via een 14-tal punten hieronder toelichten. 

“Fysieke oefeningen ontworpen om (spier)kracht te ontwikkelen, evenwicht en behendigheid te bevorderen en ontwikkelen, met name uitgevoerd op en met gespecialiseerde apparatuur”definitie van het woord gymnastiek;

Dan zijn de methodes om bovenstaande te bewerkstelligen in de afgelopen 20-40 jaar sterk veranderd, mede door het voortschrijdende inzicht. Enerzijds door meer kennis over het menselijke lichaam. Maar ook omdat er veel meer culturele uitwisselingen plaats vinden dan vroeger. Hierdoor leren we veel meer over andere methodes dan voorheen.

Denk hierbij aan bijvoorbeeld Tai Chi, maar ook aan Yoga. In beide wordt nadrukkelijk de diepe eenheid tussen lichaam en geest benadrukt, en het belang hiervan. Maar ook de rol die het bewustzijn in ons dagelijkse bewegen speelt en de rol van de ademhaling hierin.

De oosterse stromingen deden al vroeg in de jaren 50 haar intrede in Europa. Zo ook in de wereld van de lichaamsbeweging en de sport, maar het heeft ook invloed gehad op de dans en op verschillende therapie vormen die gebruik maken van het belang van het lichamelijke bewustzijn en de ademhaling. Denk hierbij aan methodes als de Alexander methode, Pilates, Relaxcercise, etc..

Binnen al deze vormen van bewegen wordt er gebruik van maakt van methodes en uitgangshoudingen waarbij men in staat is om zijn/haar spanningen op te lossen. Daarnaast leer je hoe je beter met aandacht de oefeningen moet uitvoeren, waardoor je beter je energie leert te reguleren en doseren. En leer je beter aandacht te hebben op wat je zintuigen waarnemen.

Het begrip inwendige gymastiek oefeningen zijn op basis van de bovenstaande alinea een betere formulering dan zachte gymnastiek oefeningen. In de rest van dit artikel zal ik het dan ook verder hebben over het belang van de interne gymnastiek oefeningen. Alle inwendige gymnastiek oefeningen hebben een aantal gemeenschappelijke kenmerken en principes die goed zijn voor lichaam & geest. Deze beschrijf ik puntsgewijs hieronder.Inwendige gymnastiek oefeningen

1. Het principe van eenheid

De holistische benadering van de wisselwerking tussen lichaam en geest, geeft ook meer inzicht en bewustwording tussen de interactie en de relatie tot de omgeving waarin je leeft. Niet alleen doel ik hierbij op de sociale interacties maar ook op de afhankelijkheid van de mens m.b.t de natuur en het universtum waar wij deel van uitmaken. De oefeningen hebben dus niet een strikte nauwe benadering m.b.t het principe lichaamsbeweging, maar zal ook sterk inwerken op uw levenshouding. En is daarbij natuurlijk van direct invloed op uw dagelijkse leef en werkomgeving.

Hierin is het principe van bewegen ook vanuit pedagogisch oogpunt niet een presteren maar eerder een voelen en ervaren en bewust worden van je lichaam in al zijn facetten en de wissel werking en eenheid die er is tussen lichaam en geest.

2. Luisteren naar je lichaam & bewustzijn

Door bewust en rustig en zachte manieren van bewegen, leren we meer naar ons eigen lichaam te luisteren. We worden ons bewuster van ons lichaam en daarmee ook langzamerhand leren we luisteren naar wat er in ons leeft aan emoties, gedachten en hoe deze weer van invloed zijn op het lichamelijke functioneren. In onze cultuur en opvoeding, leven we zeer intellectueel en hoewel hierin grond zaak niet iets fout aan is, voert het ons wel vaak weg van ons lichamelijke bewustzijn, onze spieren, organen en een natuurlijke rustige ademhaling.

Het lichaam is een zeer complex functionerende eenheid, we dienen ons dus bewust te worden van de samenwerking tussen alle elementen in en om ons lichaam. Hierdoor kunnen we beter omgaan met spanningen in ons lichaam en in onze omgeving. Tevens kunnen we zo via gerichte oefeningen en bewegingen deze spanningen een plaats leren geven en als dit nodig is ze achter ons te laten als het ons te veel schaadt.

3. Waakzaamheid/concentratie

Er zijn verschillende concentratie technieken en methodes om je waakzaamheid en alertheid m.b.t je lichamelijke en geestelijke bewustzijn te vergroten. Zo kun je de nadruk leggen in het oefenen op het concentreren op je ademhaling. Maar ook kun je gericht oefenen door de aandacht op bepaalde spiergroepen te richten. Het principe van agonistisch/antagonistisch trainen met aandacht is hier een goed voorbeeld van.

Dergelijke trainingsprincipes kunt u ook prima in uw dagelijkse activiteiten in werk en privé sfeer toepassen om zo op elk moment van de dag een meer optimale spier tonus te hebben.

4. Spiertonus

In de wisselwerking tussen lichaam en somatiek is er een een continue spierspanning die varieert al naar gelang de aard van de uit te voeren motorische handeling(en) Deze spanning komt overeen met de waakzaamheid van de hersenen om een bepaalde activiteit/expressie zo goed en zo snel mogelijk uit te kunnen voeren.

Daarnaast is de spier tonus natuurlijk ontzettend belangrijk voor het aanpassen en corrigeren van statische en dynamische houdingen. Echter in de loop van de dag bouwen we door uiteenlopende factoren vaak (spier)spanningen op, en spannen we spiergroepen aan die we eigenlijk helemaal niet hoeven aan te spannen. We spreken dan van natuurlijke spierspanningen. Bij het langdurig en herhaaldelijk aanspannen van dergelijke spiergroepen kunnen er klachten ontstaan.  Inwendige gymnastiek oefeningen leren je om je hier bewust van te leren worden en er mee om te leren gaan in je dagelijkse leven.

5. Ontwikkeling van de zintuigen

Als we onze zintuigen goed willen trainen dan is het belangrijk dat we de oefeningen binnen de inwendige gymnastiek, rustig en aandachtig doen. Zo worden stap voor stap alle zintuigen goed getraind. Het leren luisteren naar ons lichaam is hierbij van belang.

Deze methode werkt alleen wanneer je veel oefent en niet even af en toe snuffelt aan de oefeningen. Net als bij andere sporten zul je er tijd en aandacht aan oeten besteden. Dan ontstaan en gewaarwordingen en interiorisering van de oefeningen binnen in jezelf.  Om deze subjectieve ervaringen gewaar te kunnen worden moeten de oefeningen daarom ook langzaam uitgevoerd worden.

6. Zacht en langzaam

Wanneer de bewegingen rustig uitgevoerd worden worden de spieren gelijkmatig aangespannen, dit voorkomt kans op blessures en bovendien stelt het je in staat om meer geconcentreerd te trainen en bewegen. Bovendien is het zo dat als we kijken naar het principe dat als je dingen heel traag en langzaam met volledige controle, dat je de beweging dan ook heel snel uit kunt voeren. Bovendien train je effectiever je spier geheugen van de desbetreffende spiergroepen die op dat moment aan het trainen bent.

7. Geen pijn

Doordat de oefeningen niet het doel op zich zijn maar een middel, kunnen ze
makkelijk en eenvoudig aangepast worden aan je persoonlijke behoeften en doelstellingen. Interne gymnastiek oefeningen zijn dan ook ideaal geschikt om in te zitten binnen functionele trainingen omdat ze goed en eenvoudig aangepast kunnen worden op de persoon en zijn haar situatie.

8. Het begrip ervaring

Binnen de interne gymnastiek oefeningen is geen sprake van competitieve elementen. Het principe van winnen en verliezen is dan ook niet van toepassing. Maar een opeenvolging van subjectieve ervaringen.

Het begrip ervaring is hierbij voor zowel de lesgever als de leerling/cursist een  interessant principe omdat er een wederkerig leer proces plaats vindt tussen de docent en de cursist/leerling. Er is niet sprake van een top-down relatie in kennis overdrachtelijke zin. Er is sprake van een gelijkwaardige verhouding waarbij de docent/lesgever zijn ervaringen en kennis overdraagt waarbij er blijvende ruimte is voor de ervaringen en eigen inbreng van de deelnemers. Denk hierbij aan de klassieke haptonomie methode van dhr F.Veldman waar ik zelf een groot voorstander ook van ben

9. Zuinig omspringen met uw energie

Binnen deze methode gaat het niet om winnen, maar om het oplossen en weg werken van opgehoopte spanningen, zowel fysiek als geestelijk. Het zoeken naar een balans en harmonie en vitaliteit in lichaam en geest kosten relatief weinig moeite. Wel vraagt het aandacht en concentratie vermogen van jezelf in het uitvoeren van de oefeningen en bewegingen.

10. Rust, ontspanning en relaxatie

Zoals ik al aangaf in de voorgaande alinea onder punt 9 dienen de oefeningen rustig en ontspannen uitgevoerd te worden en kosten daardoor ook niet veel energie. Door de bewegingen kalm en met aandacht uit te voeren, leer je om je spiertonus te reguleren. Dit betekent dus ook dat u effectiever leert te bewegen waardoor u energie bespaard. Bovendien leert het leren kennen van je lichaam en het vergroten van je lichamelijke bewustzijn, je beter naar je lichaam te leren luisteren. Waardoor u minder vatbaar bent voor stress en aanverwante klachten, simpel weg omdat u beter naar uw eigen lichamelijke singnalen leert te luisteren.

11. Preventie en gezondheid

Door de intensieve manier van oefenen, vergroot je je eigen lichamelijk bewustzijn. Op langer termijn en als je dieper op de materie in gaat, ook je geestelijke vermogens. Deze kennis  kun je uitstekend toepassen in je dagelijkse leven. Zo kun je aandachtiger bewegen, beter alert zijn op hoe je dingen tilt en verplaatst etc.., Daarnaast ben je beter in staat om in een vroeg stadium, preventief naar stress gerelateerde klachten in je dagelijkse leven te luisteren. En niet alleen er naar te luisteren maar er ook naar handelen. Denk hierbij aan psycho somatische klachten, maar ook spanning hoofpijn, spierspanning in nek en rug en op andere plekken in je lichaam waar je er gevoelig voor bent.

Daarnaast kun je de oefeningen prima thuis doen, de oefeningen zijn goed voor de algehele gezondheid, en bevorderen de souplesse van de spieren maar versterken ook de spieren.

12. Voor iedereen

Doordat de oefeningen niet prestatie gericht zijn qua karakter, kunnen de oefeningen door bijna iedereen beoefend worden. Het vergt geen grote mate van inspanning en er is niet een bepaald doel waar je naar toe werkt, waardoor je een minimaal aantal uren in de week zou moeten trainen. Daarnaast kunnen de oefeningen bijna overal beoefend worden en heb je vaak geen materialen nodig.

De oefeningen hoeven niet op een bepaald tempo uitgevoerd te worden en ook is er geen competitief karakter in het beoefenen samen of tegen andere mensen. Kortom de oefeningen kunnen door bijna iedereen beoefend worden binnen en buitenshuis en zijn niet plaats gebonden. Door het rustige karakter van de oefeningen zijn de oefeningen laag drempelig en kan bijna iedereen ze beoefenen.

13. De Ademhaling

Bij alle vormen van interne gymnastiek speelt de ademhaling een centrale rol. Het is natuurlijk zo dat de ademhaling überhaupt in het leven een centrale rol speelt, echter binnen de interne gymnastiek oefeningen richten we ons er bewust op. En niet alleen dat binnen de Qi gong bijvoorbeeld is de ademhaling leidend, en volgen de bewegingen juist het tempo van de ademhaling. Terwijl in de reguliere sporten, maar ook gewoon in je dagelijkse leven we niet bewust op onze ademhaling letten. Dit is natuurlijk maar goed ook in zekere zin, maar toch is het van belang om regelmatig in het bewegen onze ademhaling te trainen. Vormen als Yoga, Tai Chi, Qi Gong, Pilatus en Relaxcercise besteden hier veel aandacht aan.

14. De wervelkolom

Binnen de oosterse vormen van bewegen heeft de wervelkolom niet alleen de anatomische functie van omhulling van het ruggenmerg fungeert, steunfunctie (rechtop houden van de romp), en een bewegingsfunctie. In de loop van duizenden jaren is men er via trial en error in China achter gekomen dat er energiebanen door het hele lichaam lopen, zogenaamde meridianen. Via verschillende punten op het hele lichaam kan je de energiestroom bewerken/manipuleren, met als doel deze weer te optimaliseren in het hele lichaam. In een notendop zou je kunnen zeggen, dat als de energie goed door het lichaam stroomt er geen sprake van ziekte is. Bij stagnaties in de energiestroom kan het lichaam zich zelf niet genezen en kunnen er ziektes ontstaan. Via kruiden (tui na), moxibustion acupunctuur, cupping en accapressure probeerde men deze stagnaties op te heffen zodat het lichaam weer gezond en sterkt wordt en zich weer zelf goed kan herstellen.

Elk van bovenstaande 3 domeinen zijn een volledig studie van zichzelf, iets waar ik niet in geschoold ben en verder dus ook niet op in zal gaan. Echter is het een centraal onderdeel binnen de Chinese bewegingsleer en de wervelkolom speelt hier ook een belangrijke rol in.

Binnen de Indiase traditie spreekt men van chakra`s die bij correcte uitlijning langs de verticale as van de wervelkolom lopen
in het lichaam (dus over de verticale as zogezegd maar niet persee fysiek over de wervelkolom lopen maar in de richting van..) Het betreft hier van boven naar onderen de 5e tot en met de 1e chakra. Ook in China kennen ze de chakra`s alleen worden ze hier anders genoemd en is de benadering ervan binnen de Chinese gezondheidsleer volledig anders.

Ik wil hier niet verder ingaan op deze elementen er zijn vele miljoenen boeken overgeschreven, echter is het toch van belang om het kort even aan te stippen omdat ze een essentiële rol spelen binnen de Yoga en de Tai Chi en de Qi Gong met name.

Bronvermeldingen

_{^{Boek; stretching en spierversterking, Waymel en Thiery, jaar uitgave 2015}}

^{http://web.mit.edu/tkd/stretch/stretching_5.html#SEC38}

^{http://www.qigonginstitute.org/abstracts}

^{http://ard.bmj.com/content/74/Suppl_2/107.2.abstract}

^{https://drogespieren.nl/spiermassa/wat-is-spiergeheugen}

^{http://www.psychologies.com/Bien-etre/Forme/Sports/Articles-et-Dossiers/Stretching-la-gym-qui-cultive-l-elegance}

^{http://www.wikifysio.nl/index.php/Wervelkolom}

_{http://www.acupunctuur-lieveld.nl/wetenschap/bestaan-acupunctuurpunten-en-meridianen}

Over de schrijver…